 |
 |
Γάμος - Οι δύο όψεις του νομίσματος
Σπίρτα καλησπέρα! Παρασκευούλα σήμερα και από τον εορταστικό πυρετό, έχουν μείνει μόνο τα στολίδια πάνω στο δέντρο και παντού, να μας θυμίζουν, την έξαψη που ζήσαμε τους τελευταίους 2 μήνες. Οι κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα αποτελούν μια ιστορία, που ανάγεται στο μακρινό παρελθόν.
Άντε να έρθει και του Αγίου Βαλεντίνου να ξεστολίσουμε, πριν μας βρει το Πάσχα. Αν και δεν ξέρω γιατί, δεν κρατάμε το δέντρο να κρεμάμε καρδούλες και σοκολάτες του Αγίου Βαλεντίνου, χρωματιστά αυγά, κουλουράκια και τσουρέκια το Πάσχα. Μήπως να το ξανασκεφτούμε; Κάποιος διάβαζα, πρότεινε να το κρατάμε και το καλοκαίρι, να κρεμάμε επάνω τα μαγιό να στεγνώσουν. Δεν είν’ κακό!
Αυτή την εβδομάδα έπεσα πάνω σε κάτι πολύ έξυπνα memes, με θέμα τον γάμο. Μπορεί να θυμάστε και μια σειρά από αστεία σκιτσάκια, με παρόμοιο θέμα, που είχα ποστάρει στα social εδώ και καιρό. Θα σας τα ποστάρω εδώ, στο τσατ του σταθμού, όσοι δεν τα είδατε, να τα δείτε.
Με εξιτάρει η αστεία πλευρά του γάμου, με τον ίδιο τρόπο που με εξιτάρει η αστεία πλευρά των ανθρώπων γενικά και των ανθρώπινων σχέσεων ειδικά. Μιλάνε για την τραγικότητα της ανθρώπινης φύσης, αλλά εγώ θα πρόσθετα και την γελοιότητα, αν μου ζητούσαν την γνώμη μου, οπότε είναι καλό που δεν μου την ζήτησαν.
Μεγάλος φαν του ανθρώπου η ίδια, δεν μπορώ να είμαι αντικειμενική στην κρίση μου, αν δεν έβλεπα και την γελοία πλευρά μας και ναι, ο γάμος, πολλές φορές, έχει τέτοιες γελοίες πτυχές. Είναι γιατί με τον γάμο προσπαθείς να βολέψεις δύο εξ ορισμού διαφορετικούς ανθρώπους, κάτω από την ίδια στέγη. Εεε, θα υπάρξουν και τα τραγελαφικά της υπόθεσης. Δεν γίνεται αλλιώς. Η αλήθεια πάντως είναι, ότι μόνο μετά τον γάμο ανακαλύπτεις ότι όλα αυτά τα ανέκδοτα που άκουγες για τα ζευγάρια και την συζυγική ζωή … δεν είναι ανέκδοτα.
Όταν ο Αλκιβιάδης ρώτησε τον Σωκράτη: «Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;», ο Σωκράτης του είπε: «Αν παντρευτείς θα το μετανιώσεις και αν δεν παντρευτείς πάλι θα το μετανιώσεις». Κι έρχεται και ο Σωκράτης Μάλαμας, με το τραγούδι «ότι ψάχνω», να επιβεβαιώσει το δισυπόστατο της ανθρώπινης φύσης και να μας πει πως πριν να `ρθεί η ανατολή, τη δύση θα ζητήσει.
Πάμε να δούμε τι θα δούμε.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Για αρχή, τι είναι ο Γάμος; Ξέρουμε; Είμαστε σίγουροι; Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια διαβάζω:
Γάμος ονομάζεται η τελετή με την οποία συνιστάται και αναγνωρίζεται μια νόμιμη γενετήσια ένωση που θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας οικογένειας. Πρόκειται για μια διαβατήρια τελετουργία που σφραγίζει το πέρασμα του ατόμου από μια κατάσταση σε μια άλλη.
Ναι, το πέρασμα από την κατάσταση της πλήρους ανεξαρτησίας και της αυτονομίας, στην κατάσταση της εξάρτησης και του συμβιβασμού. Αλλά ας μην γίνομαι κακιά, ακόμα δεν αρχίσαμε. Έχουμε καιρό μέχρι να τελειώσει η εκπομπή, να γίνω όσο κακιά θέλω. Γιατί να βιαστούμε;
Στην Αρχαία Ελλάδα λοιπόν, η γυναίκα για να παντρευτεί έπρεπε να βρίσκεται στην εφηβική ηλικία, μεταξύ 12 και 16 ετών, ενώ ο γαμπρός 24-30. Σημαντικός παράγοντας για το γάμο των κοριτσιών σε τόσο νεαρή ηλικία ήταν και η ανησυχία για την εγγύηση της αγνότητας της νύφης. Κοπέλα από σπίτι, για σπίτι δηλαδή. Καλούς μας βρίσκω.
Αφού λοιπόν γνωστοποιούσε δημόσια ο πατέρας την βούληση του να παντρέψει την κόρη του, έρχονταν οι υποψήφιοι γαμπροί στο σπίτι του, φέρνοντας δώρα στη νύφη και στον πατέρα της, όπου τους φιλοξενούσαν, σαν μία πρώτη φάση γνωριμίας. Όταν ο πατέρας επέλεγε τον μελλοντικό γαμπρό του, ο τελευταίος έδινε δώρα στον πεθερό του και ο πεθερός έδινε προίκα. Η νύφη μεταφερόταν στο σπίτι του συζύγου της, με άρμα και τιμητική συνοδεία και επακολουθούσε τσιμπούσι.
Αυτό ήταν ο γάμος. Βλέπετε πουθενά εσείς την νύφη, να έχει κάποιο λόγο στην όλη υπόθεση; Πουθενά! Σιγά μην την ρωτούσαν κιόλας …
Θα πρέπει να πω ότι για την μεταφορά της νύφης επιλέγονταν να είναι ευνοϊκές ημέρες του μήνα και ο Ησίοδος συμβουλεύει να γίνονται την τέταρτη μέρα του μήνα, να το ξέρετε όσοι θέλετε να παντρευτείτε, μην γίνει κανένα λάθος και θρηνούμε μετά.
Α, και οι γάμοι γίνονταν κατά προτίμηση τον μήνα Γαμηλιώνα (Ιανουάριο), που εορταζόταν και ο γάμος του Δία και της Ήρας. Πολύ σημαντικό κι αυτό, δεν μπορούσα να μην σας το πω και να σας το κρύψω.
Πάντως, μιλώντας για ημερομηνίες, αν θέλεις να θυμάται ο άντρας την επέτειο του γάμου σας, ένα τρόπος είναι, να τον παντρευτείς την μέρα των γενεθλίων του. Κι αυτό πολύ σημαντικό.
ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ – ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Στην Αρχαία Σπάρτη τα πράγματα με τον γάμο ήταν λίγο πιο ροκ.
Ο γάμος γινόταν με κλοπή της νύφης, η οποία νύφη παραδινόταν στην ‘’νυμφεύτρια’’ που της έκοβε σύρριζα τα μαλλιά, την τύλιγε με ένα κωμικό φόρεμα της, φορούσε ανδρικά παπούτσια και την πλάγιαζε σε ένα αχυρένιο στρώμα, μονάχη και χωρίς φως, δεν ξέρουμε αν της έδινε να φάει και τίποτα ή αν την χτυπούσε κιόλας(si). Ο γαμπρός αφού γευμάτιζε με τους συντρόφους του έμπαινε στην καλύβα όπου βρισκόταν η νύφη και έκανε έρωτα μαζί της.
Τώρα που το κάνω εικόνα, με τα όσα προηγήθηκαν, έρωτα δεν το λες, αλλά τέλος πάντων. Μετά ο γαμπρός επέστρεφε στο ανάλογο υπνωτήριο των αντρών της ηλικίας του. Και στο εξής, την γυναίκα του την έβλεπε στα κρυφά και με προφυλάξεις, αναρωτιέμαι γιατί.
Στην Αρχαία Ρώμη, στην Μεσαιωνική Ευρώπη, στα Γερμανικά κρατίδια, ακόμα και στο Βυζάντιο, ο γάμος ήταν μια καθαρά οικονομική συναλλαγή, με συμβόλαια, εγγυήσεις, ρήτρες, παρακαταθήκες και ανταλλαγές προικών ένθεν και ένθεν, με το «Σ΄αγαπώ» να απουσιάζει από παντού. Επίσης ήταν μια σύμπραξη με σκοπό την απόκτηση παιδιών. Τότε στο Βυζάντιο εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια του θρησκευτικού γάμου.
Στα καθ’ ημάς, η ακολουθία του Γάμου αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία παλιά τελούνταν χωριστά. Την ‘’Ακολουθία του Αρραβώνα’’, όπου γίνεται η ανταλλαγή των δακτυλιδιών. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει την τελετή της στέψης, που δηλώνει την ειδική χάρη που το ζευγάρι λαμβάνει από το Άγιο Πνεύμα, κάτι που θα έλεγα ότι χρειάζονται όσοι αποφασίζουν να παντρευτούν, την θεία φώτιση δηλαδή.
Τα στέφανα είναι στέφανα χαράς και μαρτυρίου, επειδή κάθε γάμος προϋποθέτει την αυτοθυσία και των δύο. Αλήθεια, δεν είχα ποτέ την παραμικρή αμφιβολία, ότι ο γάμος είναι μια πράξη που προϋποθέτει ηρωισμό και αυτοθυσία.
Στο τέλος της ακολουθίας οι νεόνυμφοι πίνουν κρασί από το ίδιο ποτήρι, πράγμα που γίνεται σε ανάμνηση του θαύματος στο γάμο στην Κανά της Γαλιλαίας, ενώ το κοινό ποτήρι συμβολίζει το γεγονός πως από δω και στο εξής θα μοιράζονται μια κοινή ζωή.
Τα πάντα, εκτός από τα nachos μου!
Και το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης!
Έχει χυθεί πολύ αθώο αίμα γι’ αυτά ...
ΙΣΛΑΜ – ΙΟΥΔΑΙΣΜΟΣ
Στο Ισλάμ, ενώ πριν ο γάμος δεν ήταν έτσι, ζήλεψαν την δόξα μας και σε μια προσπάθεια να αναβαθμιστούν στο επίπεδο μας, προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να εισάγουν την έννοια του θρησκευτικού γάμου και από συμβόλαιο πολιτικό ιδιωτικού δικαίου να γίνει θρησκευτικό συμβόλαιο, όπως στον Ιουδαϊσμό ή μυστήριο όπως στο Χριστιανισμό.
Και εδώ η βούληση της νύφης λείπει από παντού, αλλά το ίδιο συνέβαινε στα παλιά χρόνια, επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και με τα αγόρια, τα οποία όταν έφταναν σε ηλικία γάμου, ειδοποιούσε ο πατέρας την μαμά σχετικά και από εκεί και πέρα ανελάμβανε πρωτοβουλίες η μαμά, να επιλέξει νύφη. Δεν είναι να απορεί κανείς που οι πεθερές έχουν γίνει από τα πιο μισητά σύμβολα παγκοσμίως, αντίθετα με τους πεθερούς, που έχουν γίνει τα πιο αδιάφορα σύμβολα παγκοσμίως, αφήνοντας όλη των … βρωμοδουλειά στην γυναίκα τους.
Όλες σχεδόν οι νομικές ισλαμικές σχολές αρνούνται το δικαίωμα στη γυναίκα να εκφράσει τη συγκατάβασή της έστω κι αν είναι ενήλικη. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Μουσουλμανικού Δικαίου και ένεκα της μειονεκτικής θέσης της γυναίκας απέναντι στον άνδρα, στο Ισλάμ απαγορεύεται στις μουσουλμάνες να παντρεύονται αλλόθρησκους για να μην υπάρχει κίνδυνος να εξαναγκαστούν ν’ αλλάξουν την πίστη τους , ενώ αντίθετα επιτρέπεται σε έναν μουσουλμάνο να παντρεύεται χριστιανή ή εβραία χωρίς αυτή να εγκαταλείψει τη θρησκεία της.
Στον Ιουδαϊσμό, οι πληροφορίες που έχουμε λένε, ότι τον καιρό της Παλαιάς Διαθήκης, η κατάλληλη ηλικία γάμου ήταν το 12 έτος για το κορίτσι και το 13 για το αγόρι. Γι’ αυτό και η ανάμειξη των γονιών ήταν μεγάλη και κατά κανόνα οι γονείς επέλεγαν τον σύζυγο των παιδιών τους. Και εδώ ο γάμος δεν ήταν θρησκευτική πράξη ή τελετή αλλά υπόθεση καθαρά πολιτική ή ‘’αστικού δικαίου’’ και οι ανταλλαγές δώρων και η εξαγορά συζύγων έναντι ευλόγου τιμήματος, δίνει και παίρνει. Και κάπου εδώ ξεκινάει το έθιμο με το σεντόνι με το αίμα που αποδείκνυε την παρθενία της νύφης.
Να λοιπόν, που ιστορικά αποδεικνύεται ότι κάποιοι είχαν βρει τον τρόπο να κάνουν μια γυναίκα να κρατάει το στόμα της κλειστό, κάτι που οι σημερινοί άντρες αδυνατούν να κάνουν. Δεν την ρωτούσαν και δεν ζητούσαν την γνώμη της! Πολύ απλό!
Τώρα, θεωρίες για την προέλευση του γάμου, πάρα πολλές, με επικρατέστερη αυτή που υποστηρίζει, πως ο γάμος εφευρέθηκε σαν θεσμός, για την προστασία των γυναικών.
Ωωω, ναι, αυτό και το Κοινωνικό Συμβόλαιο του Ζαν Ζακ Ρουσσώ.
Πείτε μου πως τον πίνετε!
Ο ΓΑΜΟΣ ΣΗΜΕΡΑ
Κι ερχόμαστε στο γάμο σήμερα. Γάμος λέει είναι, να σου ζητάει να την αφήσεις ήσυχη και όταν το κάνεις, να παραπονιέται πως είσαι αδιάφορος και κυνικός. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν ξεκινάς μια τέτοια διαδικασία, μπαίνεις σε μια καινούρια περιπέτεια. Δεν έχει σημασία πόσα χρόνια πριν ήταν μαζί το ζευγάρι ή αν συζούσαν. Ο γάμος είναι εντελώς άλλη ιστορία.
Προσωπικά δεν είμαι κατά του γάμου, με την έννοια ότι τον θεωρώ απαραίτητο θεσμό σε μια καλά οργανωμένη κοινωνία, όπου το κράτος δεν μπορεί να σε προστατέψει, αν είσαι έξω από τέτοιες διαδικασίες. Για το κράτος δεν είναι αρκετό ότι με κάποιο τρόπο ή μάλλον με τον συνήθη τρόπο, απέκτησες ένα παιδί. Χρειάζεται να ξέρει και ποιος θα πληρώσει για το πάπλωμα. Κάτι καθαρά γραφειοκρατικό δηλαδή.
Όμως ο γάμος δεν είναι μηχανισμός που δουλεύει αυτόματα. Είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι είναι δική του δουλειά να κρατηθεί κι ότι οι ίδιοι δεν χρειάζεται να κάνουν καμιά προσπάθεια. Αλλά εδώ χρειάζεται να αναλάβεις δράση και χρειάζονται και αντοχές. Δεν είναι για τους λιπόψυχους ο γάμος. Θέλει κότσια!
Πέρα από τους συνήθεις λόγους που δεν πάει καλά μια έγγαμη σχέση, τους οποίους λόγους θα δούμε και παρακάτω, ένας πολύ βασικός λόγος βρίσκεται στο ότι πολύ συχνά παντρευόμαστε για λάθος λόγους. Ο γάμος για πολλούς από μας ακροβατεί ανάμεσα σ’ αυτό που απαιτεί η παράδοση, το να παντρευτείς, να νοικοκυρευτείς δηλαδή και στην κοινωνική συνθήκη, τα εσκαμμένα και την απόλυτη απελπισία. Ζούμε σε μια κοινωνία, όπου το να είναι κανείς ανύπαντρος, αντιμετωπίζεται περίπου σαν παιδική ασθένεια, που πρέπει οπωσδήποτε να ξεπεράσεις πολύ γρήγορα και συχνά με κάθε τρόπο.
Εντάξει, δεν είναι και καινούριο αυτό. Στην αρχαιότητα, θεωρούσαν ότι το να πεθάνεις ανύπαντρος είναι μεγάλη συμφορά. Σε πολλές ιστορικές περιόδους και πολιτισμούς ο ανύπαντρος νεκρός εθεωρείτο μια ιδιαίτερα ‘’επικίνδυνη’’ για τον κόσμο των ζωντανών, ομάδα νεκρών και προκειμένου να εξευμενιστεί ο νεκρός και να γίνει πιο ευτυχής εκεί που θα είναι, συντροφευόταν στην ταφή του, αλλού με κάτι άψυχο που συμβόλιζε τον νυμφίο ή την νύφη, αλλού με μια ανύπαντρη πεθαμένη (π.χ. Κίνα), αλλού με εικονικούς μετά θάνατο γάμους και αλλού φτάνοντας στο σημείο να σκοτώσουν την σύζυγο, για να ακολουθήσει τον νεκρό στον τάφο, να μην είναι μόνος, κάπου στις Ινδίες αυτό. Δεν θυμάμαι που, νομίζω στον 15ετή πλοίαρχο το είχα διαβάσει αυτό ή μάλλον στον γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες, θα σας γελάσω, αλλά ναι, ήθελαν κάτι κανίβαλοι να κάψουν μια κοπέλα, μαζί με τον γέρο άντρα της, επειδή πέθανε αυτός και έπρεπε έλεγαν να τον συνοδέψει.
Ναι, αλήθεια; οκ, παιδική λογοτεχνία σου λέει ο άλλος! Δεν είναι να απορείς που τρέμει ακόμα σύγκορμο το γατί, όταν αναλογίζεται, τι έχουν δει τα μάτια του στις σελίδες των βιβλίων και τι έχουν ακούσει τα μυτερά αυτιά του.
Λένε, ότι η μεγαλύτερη ερωτική φαντασίωση που μπορεί να έχει μια παντρεμένη, είναι η εικόνα του άντρα της, να βγάζει έξω τα σκουπίδια και να σκουπίζει τα πόδια στο χαλάκι της εξώπορτας, πριν μπει στο σπίτι. Άλλοι πάλι λένε ότι πίσω από κάθε εκνευρισμένη γυναίκα βρίσκεται ένας άντρας που δεν έχει ιδέα τι έκανε και δεν μπορεί να καταλάβει, πως ολόκληρο εβραϊκό έθνος πορεύτηκε χιλιάδες χρόνια με 10 μόνο εντολές, όταν η γυναίκα του, για το σπίτι μόνο, έχει 250.
Άντε να έρθει και του Αγίου Βαλεντίνου να ξεστολίσουμε, πριν μας βρει το Πάσχα. Αν και δεν ξέρω γιατί, δεν κρατάμε το δέντρο να κρεμάμε καρδούλες και σοκολάτες του Αγίου Βαλεντίνου, χρωματιστά αυγά, κουλουράκια και τσουρέκια το Πάσχα. Μήπως να το ξανασκεφτούμε; Κάποιος διάβαζα, πρότεινε να το κρατάμε και το καλοκαίρι, να κρεμάμε επάνω τα μαγιό να στεγνώσουν. Δεν είν’ κακό!
Αυτή την εβδομάδα έπεσα πάνω σε κάτι πολύ έξυπνα memes, με θέμα τον γάμο. Μπορεί να θυμάστε και μια σειρά από αστεία σκιτσάκια, με παρόμοιο θέμα, που είχα ποστάρει στα social εδώ και καιρό. Θα σας τα ποστάρω εδώ, στο τσατ του σταθμού, όσοι δεν τα είδατε, να τα δείτε.
Με εξιτάρει η αστεία πλευρά του γάμου, με τον ίδιο τρόπο που με εξιτάρει η αστεία πλευρά των ανθρώπων γενικά και των ανθρώπινων σχέσεων ειδικά. Μιλάνε για την τραγικότητα της ανθρώπινης φύσης, αλλά εγώ θα πρόσθετα και την γελοιότητα, αν μου ζητούσαν την γνώμη μου, οπότε είναι καλό που δεν μου την ζήτησαν.
Μεγάλος φαν του ανθρώπου η ίδια, δεν μπορώ να είμαι αντικειμενική στην κρίση μου, αν δεν έβλεπα και την γελοία πλευρά μας και ναι, ο γάμος, πολλές φορές, έχει τέτοιες γελοίες πτυχές. Είναι γιατί με τον γάμο προσπαθείς να βολέψεις δύο εξ ορισμού διαφορετικούς ανθρώπους, κάτω από την ίδια στέγη. Εεε, θα υπάρξουν και τα τραγελαφικά της υπόθεσης. Δεν γίνεται αλλιώς. Η αλήθεια πάντως είναι, ότι μόνο μετά τον γάμο ανακαλύπτεις ότι όλα αυτά τα ανέκδοτα που άκουγες για τα ζευγάρια και την συζυγική ζωή … δεν είναι ανέκδοτα.
Όταν ο Αλκιβιάδης ρώτησε τον Σωκράτη: «Να παντρευτεί κανείς ή να μην παντρευτεί;», ο Σωκράτης του είπε: «Αν παντρευτείς θα το μετανιώσεις και αν δεν παντρευτείς πάλι θα το μετανιώσεις». Κι έρχεται και ο Σωκράτης Μάλαμας, με το τραγούδι «ότι ψάχνω», να επιβεβαιώσει το δισυπόστατο της ανθρώπινης φύσης και να μας πει πως πριν να `ρθεί η ανατολή, τη δύση θα ζητήσει.
Πάμε να δούμε τι θα δούμε.
Για αρχή, τι είναι ο Γάμος; Ξέρουμε; Είμαστε σίγουροι; Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια διαβάζω:
Γάμος ονομάζεται η τελετή με την οποία συνιστάται και αναγνωρίζεται μια νόμιμη γενετήσια ένωση που θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας οικογένειας. Πρόκειται για μια διαβατήρια τελετουργία που σφραγίζει το πέρασμα του ατόμου από μια κατάσταση σε μια άλλη.
Ναι, το πέρασμα από την κατάσταση της πλήρους ανεξαρτησίας και της αυτονομίας, στην κατάσταση της εξάρτησης και του συμβιβασμού. Αλλά ας μην γίνομαι κακιά, ακόμα δεν αρχίσαμε. Έχουμε καιρό μέχρι να τελειώσει η εκπομπή, να γίνω όσο κακιά θέλω. Γιατί να βιαστούμε;
Στην Αρχαία Ελλάδα λοιπόν, η γυναίκα για να παντρευτεί έπρεπε να βρίσκεται στην εφηβική ηλικία, μεταξύ 12 και 16 ετών, ενώ ο γαμπρός 24-30. Σημαντικός παράγοντας για το γάμο των κοριτσιών σε τόσο νεαρή ηλικία ήταν και η ανησυχία για την εγγύηση της αγνότητας της νύφης. Κοπέλα από σπίτι, για σπίτι δηλαδή. Καλούς μας βρίσκω.
Αφού λοιπόν γνωστοποιούσε δημόσια ο πατέρας την βούληση του να παντρέψει την κόρη του, έρχονταν οι υποψήφιοι γαμπροί στο σπίτι του, φέρνοντας δώρα στη νύφη και στον πατέρα της, όπου τους φιλοξενούσαν, σαν μία πρώτη φάση γνωριμίας. Όταν ο πατέρας επέλεγε τον μελλοντικό γαμπρό του, ο τελευταίος έδινε δώρα στον πεθερό του και ο πεθερός έδινε προίκα. Η νύφη μεταφερόταν στο σπίτι του συζύγου της, με άρμα και τιμητική συνοδεία και επακολουθούσε τσιμπούσι.
Αυτό ήταν ο γάμος. Βλέπετε πουθενά εσείς την νύφη, να έχει κάποιο λόγο στην όλη υπόθεση; Πουθενά! Σιγά μην την ρωτούσαν κιόλας …
Θα πρέπει να πω ότι για την μεταφορά της νύφης επιλέγονταν να είναι ευνοϊκές ημέρες του μήνα και ο Ησίοδος συμβουλεύει να γίνονται την τέταρτη μέρα του μήνα, να το ξέρετε όσοι θέλετε να παντρευτείτε, μην γίνει κανένα λάθος και θρηνούμε μετά.
Α, και οι γάμοι γίνονταν κατά προτίμηση τον μήνα Γαμηλιώνα (Ιανουάριο), που εορταζόταν και ο γάμος του Δία και της Ήρας. Πολύ σημαντικό κι αυτό, δεν μπορούσα να μην σας το πω και να σας το κρύψω.
Πάντως, μιλώντας για ημερομηνίες, αν θέλεις να θυμάται ο άντρας την επέτειο του γάμου σας, ένα τρόπος είναι, να τον παντρευτείς την μέρα των γενεθλίων του. Κι αυτό πολύ σημαντικό.
Στην Αρχαία Σπάρτη τα πράγματα με τον γάμο ήταν λίγο πιο ροκ.
Ο γάμος γινόταν με κλοπή της νύφης, η οποία νύφη παραδινόταν στην ‘’νυμφεύτρια’’ που της έκοβε σύρριζα τα μαλλιά, την τύλιγε με ένα κωμικό φόρεμα της, φορούσε ανδρικά παπούτσια και την πλάγιαζε σε ένα αχυρένιο στρώμα, μονάχη και χωρίς φως, δεν ξέρουμε αν της έδινε να φάει και τίποτα ή αν την χτυπούσε κιόλας(si). Ο γαμπρός αφού γευμάτιζε με τους συντρόφους του έμπαινε στην καλύβα όπου βρισκόταν η νύφη και έκανε έρωτα μαζί της.
Τώρα που το κάνω εικόνα, με τα όσα προηγήθηκαν, έρωτα δεν το λες, αλλά τέλος πάντων. Μετά ο γαμπρός επέστρεφε στο ανάλογο υπνωτήριο των αντρών της ηλικίας του. Και στο εξής, την γυναίκα του την έβλεπε στα κρυφά και με προφυλάξεις, αναρωτιέμαι γιατί.
Στην Αρχαία Ρώμη, στην Μεσαιωνική Ευρώπη, στα Γερμανικά κρατίδια, ακόμα και στο Βυζάντιο, ο γάμος ήταν μια καθαρά οικονομική συναλλαγή, με συμβόλαια, εγγυήσεις, ρήτρες, παρακαταθήκες και ανταλλαγές προικών ένθεν και ένθεν, με το «Σ΄αγαπώ» να απουσιάζει από παντού. Επίσης ήταν μια σύμπραξη με σκοπό την απόκτηση παιδιών. Τότε στο Βυζάντιο εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια του θρησκευτικού γάμου.
Στα καθ’ ημάς, η ακολουθία του Γάμου αποτελείται από δύο μέρη, τα οποία παλιά τελούνταν χωριστά. Την ‘’Ακολουθία του Αρραβώνα’’, όπου γίνεται η ανταλλαγή των δακτυλιδιών. Το δεύτερο μέρος περιλαμβάνει την τελετή της στέψης, που δηλώνει την ειδική χάρη που το ζευγάρι λαμβάνει από το Άγιο Πνεύμα, κάτι που θα έλεγα ότι χρειάζονται όσοι αποφασίζουν να παντρευτούν, την θεία φώτιση δηλαδή.
Τα στέφανα είναι στέφανα χαράς και μαρτυρίου, επειδή κάθε γάμος προϋποθέτει την αυτοθυσία και των δύο. Αλήθεια, δεν είχα ποτέ την παραμικρή αμφιβολία, ότι ο γάμος είναι μια πράξη που προϋποθέτει ηρωισμό και αυτοθυσία.
Στο τέλος της ακολουθίας οι νεόνυμφοι πίνουν κρασί από το ίδιο ποτήρι, πράγμα που γίνεται σε ανάμνηση του θαύματος στο γάμο στην Κανά της Γαλιλαίας, ενώ το κοινό ποτήρι συμβολίζει το γεγονός πως από δω και στο εξής θα μοιράζονται μια κοινή ζωή.
Τα πάντα, εκτός από τα nachos μου!
Και το τηλεκοντρόλ της τηλεόρασης!
Έχει χυθεί πολύ αθώο αίμα γι’ αυτά ...
Στο Ισλάμ, ενώ πριν ο γάμος δεν ήταν έτσι, ζήλεψαν την δόξα μας και σε μια προσπάθεια να αναβαθμιστούν στο επίπεδο μας, προσπαθούν τα τελευταία χρόνια να εισάγουν την έννοια του θρησκευτικού γάμου και από συμβόλαιο πολιτικό ιδιωτικού δικαίου να γίνει θρησκευτικό συμβόλαιο, όπως στον Ιουδαϊσμό ή μυστήριο όπως στο Χριστιανισμό.
Και εδώ η βούληση της νύφης λείπει από παντού, αλλά το ίδιο συνέβαινε στα παλιά χρόνια, επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και με τα αγόρια, τα οποία όταν έφταναν σε ηλικία γάμου, ειδοποιούσε ο πατέρας την μαμά σχετικά και από εκεί και πέρα ανελάμβανε πρωτοβουλίες η μαμά, να επιλέξει νύφη. Δεν είναι να απορεί κανείς που οι πεθερές έχουν γίνει από τα πιο μισητά σύμβολα παγκοσμίως, αντίθετα με τους πεθερούς, που έχουν γίνει τα πιο αδιάφορα σύμβολα παγκοσμίως, αφήνοντας όλη των … βρωμοδουλειά στην γυναίκα τους.
Όλες σχεδόν οι νομικές ισλαμικές σχολές αρνούνται το δικαίωμα στη γυναίκα να εκφράσει τη συγκατάβασή της έστω κι αν είναι ενήλικη. Σύμφωνα με τις διατάξεις του Μουσουλμανικού Δικαίου και ένεκα της μειονεκτικής θέσης της γυναίκας απέναντι στον άνδρα, στο Ισλάμ απαγορεύεται στις μουσουλμάνες να παντρεύονται αλλόθρησκους για να μην υπάρχει κίνδυνος να εξαναγκαστούν ν’ αλλάξουν την πίστη τους , ενώ αντίθετα επιτρέπεται σε έναν μουσουλμάνο να παντρεύεται χριστιανή ή εβραία χωρίς αυτή να εγκαταλείψει τη θρησκεία της.
Στον Ιουδαϊσμό, οι πληροφορίες που έχουμε λένε, ότι τον καιρό της Παλαιάς Διαθήκης, η κατάλληλη ηλικία γάμου ήταν το 12 έτος για το κορίτσι και το 13 για το αγόρι. Γι’ αυτό και η ανάμειξη των γονιών ήταν μεγάλη και κατά κανόνα οι γονείς επέλεγαν τον σύζυγο των παιδιών τους. Και εδώ ο γάμος δεν ήταν θρησκευτική πράξη ή τελετή αλλά υπόθεση καθαρά πολιτική ή ‘’αστικού δικαίου’’ και οι ανταλλαγές δώρων και η εξαγορά συζύγων έναντι ευλόγου τιμήματος, δίνει και παίρνει. Και κάπου εδώ ξεκινάει το έθιμο με το σεντόνι με το αίμα που αποδείκνυε την παρθενία της νύφης.
Να λοιπόν, που ιστορικά αποδεικνύεται ότι κάποιοι είχαν βρει τον τρόπο να κάνουν μια γυναίκα να κρατάει το στόμα της κλειστό, κάτι που οι σημερινοί άντρες αδυνατούν να κάνουν. Δεν την ρωτούσαν και δεν ζητούσαν την γνώμη της! Πολύ απλό!
Τώρα, θεωρίες για την προέλευση του γάμου, πάρα πολλές, με επικρατέστερη αυτή που υποστηρίζει, πως ο γάμος εφευρέθηκε σαν θεσμός, για την προστασία των γυναικών.
Ωωω, ναι, αυτό και το Κοινωνικό Συμβόλαιο του Ζαν Ζακ Ρουσσώ.
Πείτε μου πως τον πίνετε!
Κι ερχόμαστε στο γάμο σήμερα. Γάμος λέει είναι, να σου ζητάει να την αφήσεις ήσυχη και όταν το κάνεις, να παραπονιέται πως είσαι αδιάφορος και κυνικός. Το μόνο σίγουρο είναι ότι όταν ξεκινάς μια τέτοια διαδικασία, μπαίνεις σε μια καινούρια περιπέτεια. Δεν έχει σημασία πόσα χρόνια πριν ήταν μαζί το ζευγάρι ή αν συζούσαν. Ο γάμος είναι εντελώς άλλη ιστορία.
Προσωπικά δεν είμαι κατά του γάμου, με την έννοια ότι τον θεωρώ απαραίτητο θεσμό σε μια καλά οργανωμένη κοινωνία, όπου το κράτος δεν μπορεί να σε προστατέψει, αν είσαι έξω από τέτοιες διαδικασίες. Για το κράτος δεν είναι αρκετό ότι με κάποιο τρόπο ή μάλλον με τον συνήθη τρόπο, απέκτησες ένα παιδί. Χρειάζεται να ξέρει και ποιος θα πληρώσει για το πάπλωμα. Κάτι καθαρά γραφειοκρατικό δηλαδή.
Όμως ο γάμος δεν είναι μηχανισμός που δουλεύει αυτόματα. Είναι πολλοί αυτοί που πιστεύουν ότι είναι δική του δουλειά να κρατηθεί κι ότι οι ίδιοι δεν χρειάζεται να κάνουν καμιά προσπάθεια. Αλλά εδώ χρειάζεται να αναλάβεις δράση και χρειάζονται και αντοχές. Δεν είναι για τους λιπόψυχους ο γάμος. Θέλει κότσια!
Πέρα από τους συνήθεις λόγους που δεν πάει καλά μια έγγαμη σχέση, τους οποίους λόγους θα δούμε και παρακάτω, ένας πολύ βασικός λόγος βρίσκεται στο ότι πολύ συχνά παντρευόμαστε για λάθος λόγους. Ο γάμος για πολλούς από μας ακροβατεί ανάμεσα σ’ αυτό που απαιτεί η παράδοση, το να παντρευτείς, να νοικοκυρευτείς δηλαδή και στην κοινωνική συνθήκη, τα εσκαμμένα και την απόλυτη απελπισία. Ζούμε σε μια κοινωνία, όπου το να είναι κανείς ανύπαντρος, αντιμετωπίζεται περίπου σαν παιδική ασθένεια, που πρέπει οπωσδήποτε να ξεπεράσεις πολύ γρήγορα και συχνά με κάθε τρόπο.
Εντάξει, δεν είναι και καινούριο αυτό. Στην αρχαιότητα, θεωρούσαν ότι το να πεθάνεις ανύπαντρος είναι μεγάλη συμφορά. Σε πολλές ιστορικές περιόδους και πολιτισμούς ο ανύπαντρος νεκρός εθεωρείτο μια ιδιαίτερα ‘’επικίνδυνη’’ για τον κόσμο των ζωντανών, ομάδα νεκρών και προκειμένου να εξευμενιστεί ο νεκρός και να γίνει πιο ευτυχής εκεί που θα είναι, συντροφευόταν στην ταφή του, αλλού με κάτι άψυχο που συμβόλιζε τον νυμφίο ή την νύφη, αλλού με μια ανύπαντρη πεθαμένη (π.χ. Κίνα), αλλού με εικονικούς μετά θάνατο γάμους και αλλού φτάνοντας στο σημείο να σκοτώσουν την σύζυγο, για να ακολουθήσει τον νεκρό στον τάφο, να μην είναι μόνος, κάπου στις Ινδίες αυτό. Δεν θυμάμαι που, νομίζω στον 15ετή πλοίαρχο το είχα διαβάσει αυτό ή μάλλον στον γύρο του κόσμου σε 80 ημέρες, θα σας γελάσω, αλλά ναι, ήθελαν κάτι κανίβαλοι να κάψουν μια κοπέλα, μαζί με τον γέρο άντρα της, επειδή πέθανε αυτός και έπρεπε έλεγαν να τον συνοδέψει.
Ναι, αλήθεια; οκ, παιδική λογοτεχνία σου λέει ο άλλος! Δεν είναι να απορείς που τρέμει ακόμα σύγκορμο το γατί, όταν αναλογίζεται, τι έχουν δει τα μάτια του στις σελίδες των βιβλίων και τι έχουν ακούσει τα μυτερά αυτιά του.
On Air: κάθε Παρασκευή στις 7 το βράδυ
On Replay: Σάββατο πρωί στις 10, αχάραγα με τον πρώτο καφέ. Bring the cake!
On Replay: Σάββατο πρωί στις 10, αχάραγα με τον πρώτο καφέ. Bring the cake!
Το post γρατζουνίστηκε responsibly από το * Κεραμιδόγατο
Για όσους δεν πρόλαβαν τις ζωντανές εκπομπές Don't Mess with Cats με το Κεραμιδόγατο - The Alley Cat, οι εκπομπές διατίθενται στο Mixcloud, σε πακέτο για το σπίτι ;-)
